Hipertansiyon nedir ?
Kan basıncının normal değerler üzerinde olmasına hipertansiyon denir. Genel görüş; büyük tansiyon için 120 mmhg , küçük tansiyon içinse 80 mmhg ve aşağısı normal olarak kabul edilir. Eğer büyük tansiyonunuz 140 mmhg ve/veya küçük tansiyonunuz 90 mmhg üzerinde ise kan basıncınız yüksek yani HİPERTANSİYON hastasısınız demektir.
Hipertansiyon Ne Sıklıkta Görülür ?
Hipertansiyon ülkemizde ve tüm dünyada sık görülür ve günümüzde en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Gelişmekte olan ülkelerde her 3 kişiden 2 ‘sinde, ülkemizde ise her 3 yetişkinden 1’inde hipertansiyon görülmektedir. Hipertansiyon hastalarının yarısından fazlası hastası olduklarının farkında değildir.
Hipertansiyon İçin risk Faktörleri Nelerdir?
• ileri yaş ( Kan basıncı yaşla birlikte yükselme eğilimindedir.)
• fazla tuz tüketmek
• şişmanlık
• sigara ve alkol tüketimi
• hareketsiz yaşam
• stres
• genetik yük ( ailesinde hipertansiyon olması )
Hipertansiyon Neden Tedavi Edilmelidir ?
Çoğu zaman hipertansiyonun belirtisi yoktur. Kan basıncının yükskelmesi ile birlikte vücudumuz bu yeni duruma ayak uydurmaya çalışır. Bu nedenle hasta rahatsızlık hissetmeyebilir.
Hipertansiyona bağlı gelişen durumlar; genelde damarlarda sertleşme ve damar yüzeyinde oluşan bozulmalardan kaynaklanır. Tedavi edilmediğinde hipertansiyon, yıllarca belirti vermeden sinsice hastanın kalp, böbrek, göz, beyin ve diğer birçok organlarına zarar verebilir.
Damarlardaki sertleşme, kalpte hem işyükünü artırır hemde kalbin beslenmesini bozar. Bu durum kalpte büyüme, yetersizlik ve kalp krizi ile sonuçlanabilir. Hipertansiyon, beyindeki damarlarda tıkanıklıklar ve yırtılma sonucu felce neden olabilir.
Böbrekler kan damarlarının en yoğun olduğu organlardan biridir. Bu nedenle hipertansiyonda hedef organların başında gelir. Kan basıncındaki yükselme böbreklerde süzme işlevini bozar. İdrar miktarı azalır. Zehirli maddeler vücutta birikir. Bir süre sonra böbrekler çalışamaz hale gelir, iflas eder. Bu duruma böbrek yetmezliği denir. Böbrek yetmezliği ortaya çıktığında, hastanın hayatının idamesi için artık ya diyalize girmesi yada böbrek nakli gerekir.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı, hipertansiyon mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Hipertansiyonu Önlemek yada Kontrol Altına Almak İçin Neler Yapılmalıdır?
Hipertansiyonu önlemek yada kontrol altına almak için ilk adım yaşam tarzı değişiklikleridir. Bunlar:
• İdeal kilonuzu bilin ve muhafaza edin ( VKİ 18 ile 25 arasında olmalı )
• Tuz tüketimini azaltın ( Günlük tuz tüketimi 1çay kaşığını geçmemeli. )
• Sigara ve alkol kullanmayın
• Düzenli fiziksel aktivite yapın ( günlük 30 dk yürüyüş vb )
• Sebze ağırlıklı beslenin
• Katı yağ tüketimini azaltın – uzak durun ( margarin – tereyağı vb )
• Stresi azaltın – uzak durun
• Kan basıncınızı düzenli olarak takip ettirin
• İlaçlarınızı zamanında ve düzenli olarak alın
• Şeker hastalığı, yüksek kolesterol gibi varsa diğer hastalıklarınızı kontrol altına alın
• Doktorunuzun önerilerini yerine getirin ve önerdiği sıklıkta doktorunuzu ziyaret edin
Hipertansiyon Tedavisinde Hedef Nedir ? Tansiyon Nereye Kadar Düşürülmelidir?
Yalnızca tansiyonunuz yüksek, başka bir hastalığınız yoksa ve tansiyon nedeniyle bir organ hasarınız yoksa tedavideki hedef değerler; büyük tansiyon 140, küçük tansiyon 90 mmhg altında olmalıdır.
Eğer hipertansiyon ile birlikte şeker hastalığı ( DM ) ve / veya böbrek hasarı/ yetmezliği varsa tedavideki hedef değerler; büyük tansiyon 130, küçük tansiyon 80 mmhg altında olmalıdır.
En önemlisi de hipertansiyon tedavisindeki hedef değerler; kişiye ve eşlik eden diğer hastalıklara göre belirlenmelidir.
Dr. Selami AYDIN
İç Hastalıları Uzmanı